Mauzoleum Dietla

Dietlowie to zasłużeni przemysłowcy Sosnowca. Do dziś znajdują się tu budowle wzniesione przez przedstawicieli rodów.

Jedną z nich jest znajdujące się na ewangelickiej nekropolii przy ul. Smutnej mauzoleum Dietlów. Jej sąsiedztwem są cmentarze rzymskokatolicki, prawosławny i żydowski.

Budowla została wzniesiona w 1912 roku. Projektantem był absolwent Instytutu Inżynierów Cywilnych w Petersburgu - Józef Pomian-Pomianowski.

 

">

 

 

 

Wnętrze mauzoleum ma swój niepowtarzalny klimat. W jego wnętrzu oprócz płyt nagrobnych członków rodziny jest usytuowane popiersie wybitnego przedstawiciela rodu Henryka Dietla. Henryk był synem Gottloba i Johanny Wilhelminy z domu Merbold i na stałe zapisał się w kartach historii Sosnowca. W latach 1878-1879 wybudował on przędzalnię wełny czesankowej, która była pierwszym takim obiektem w Królestwie Polskim. Razem z nią powstało zaplecze mieszkalne dla robotników. Pod koniec XIX wieku Henryk Dietel wybudował rezydencję, która jest obecnie zwana pałacem Dietla. w tym samym czasie przyczynił się także finansowo do powstania Szkoły Realnej, która była pierwszą średnią szkołą w regionie. Dzięki jego wpływom Sosnowiec w 1902 roku otrzymał prawa miejskie.

Mauzoleum Dietlów ma formę rotundy, nakrytej płaską kopułą, która kryta jest blachą miedzianą. Okazała budowla otoczona jest niewysokim murem, zbudowanym z ciosów kamiennych. Od strony ścieżki prowadzącej do wejścia znajdują się metalowe słupki z łańcuchami, a następnie trójstopniowe kamienne schodki.

 

W środku mauzoleum również jest co podziwiać. Obiekt ma dwie kondygnacje. Na górnej jest usytuowana kaplica, a na górze jest podziemna krypta grobowa. Na wprost drzwi rzuca się szybko w oczy marmurowy ołtarz z centralnym krzyżem oraz prosta mensa ołtarzowa. Z kolei w kamienną podłogę wmontowana jest płyta, która jest swoistym włazem do krypty.

 

 

Krypta składa się z części centralnej, w której pochowany jest Henryk Dietel i jego żona Klara, a także z półkolistej niszy zawierającej dwadzieścia dwie prostokątne płyty nagrobne. W jednej z nich spoczywa brat Klary Dietel – Richard Jacob oraz jego żona Helena z domu Schroter. W części centralnej krypty do tej pory zachowało się nawet popiersie Henryka Dietla.

 

 

Z mauzoleum wiąże się także interesująca historia. Otóż pod koniec II wojny światowej radziecki żołnierz, wchodząc do jego podziemi, przewrócił stojące tam popiersie Dietla, pozbawiając go nosa.

 

Zdjęcia przedstawiają popierskie po renowacji

Na przełomie XX i XXI wieku cmentarz ewangelicki był często dewastowany i rozkradany. Akty wandalizmu nie ominęły również omawianego mauzoleum. Wykradziono z niego m.in. lichtarze, mosiężne detale drzwi, a także zerwano miedziane obróbki blacharskie i pokrycie dachowe.

Dopiero w 2008 roku zdecydowano się na gruntowną renowację tej monumentalnej budowli. Rok później udało się naprawić pokrycie dachu, a także dokonano remontu elewacji.

Mauzoleum co roku 1 i 2 listopada udostępniane jest mieszkańcom. Każdy może wtedy przyjść i zobaczyć to niezwykle ciekawe i inspirujące miejsce.

 

Komentarze